1 Αυγούστου 2025 12:31
Η φλεβική ανεπάρκεια αποτελεί μια σημαντική πάθηση που συχνά διαλάθει της προσοχής είτε των ασθενών είτε και ιατρών άλλων ειδικοτήτων. Μάλιστα, επειδή συνήθως δεν εμφανίζονται συμπτώματα ή αυτά περιορίζονται τους θερινούς μήνες, η παρουσία κιρσών περνάει ως “απλές και αθώες” επιφανειακές φλέβες.
Ξεκινώντας θα αναφερθούμε στη φυσιολογική λειτουργία των φλεβών, η οποία είναι να επιστρέφουν το αίμα προς την καρδιά, αντίθετα από την κατεύθυνση της βαρύτητας. Όταν ανεπαρκούν, το αίμα δεν κυκλοφορεί σωστά, λιμνάζει στα κάτω άκρα και έτσι εμφανίζονται οι τυπικοί κιρσοί – διατεταμένες, ευδιάκριτες φλέβες με οφιοειδή πορεία μόλις κάτω από την επιφάνεια του δέρματος στα κάτω άκρα.
Οι κιρσοί οφείλονται κυρίως σε κληρονομικούς παράγοντες και εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες, ιδίως μετά την εγκυμοσύνη, σε υπέρβαρους, σε ανθρώπους με χρόνια ορθοστασία κ.α..
Τα συμπτώματα της φλεβικής ανεπάρκειας ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή και περιλαμβάνουν κυρίως αίσθημα βάρους στα κάτω άκρα, ενώ μπορεί να συνοδεύονται από ήπιο οίδημα, καύσο, κράμπες, μουδιάσματα ή και κνησμό. Όλα τα συμπτώματα είναι σαφώς πιο έντονα το καλοκαίρι, ενώ υπάρχει και ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με κιρσούς, οι οποίοι δεν έχουν απολύτως κανένα σύμπτωμα! Αντίθετα, υπάρχουν και ασθενείς που περιγράφουν τυπικά συμπτώματα φλεβικής ανεπάρκεια, όμως κατά την κλινική εξέταση δεν εμφανίζουν πρόβλημα και το τρίπλεξ φλεβών τους είναι απόλυτα φυσιολογικό!
Το σημαντικότερο ζήτημα που καθιστά τους κιρσούς και τη φλεβική ανεπάρκεια νόσο είναι η αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης φλεβικής θρόμβωσης, τόσο στο επιφανειακό, αλλά και στο εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο – η θρόμβωση αποτελεί την σημαντικότερη και πλέον επικίνδυνη επιπλοκή των κιρσών. Επιπλέον, μετά από χρόνια είναι πιθανό να αναπτυχθεί φλεβικό έλκος, στην έσω επιφάνεια της κνήμης, μια κατάσταση επώδυνη, με μακροχρόνια και απαιτητική θεραπεία.
Η διάγνωση των κιρσών των κάτω άκρων γίνεται αρχικά κλινικά, μια και είναι εύκολα ορατοί κάτω από το δέρμα. Δεν πρέπει να μας καθοδηγούν μόνο τα συμπτώματα, μια και όπως είπαμε μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα χωρίς παρουσία ανεπάρκειας – είναι, πρακτικά, απαραίτητο να υπάρχουν ορατοί κιρσοί και αυτό είναι κάτι που ο ασθενής οφείλει να γνωρίζει. Κατόπιν με τη χρήση υπερήχων (triplex) επιβεβαιώνεται η διάγνωση και καταγράφεται αναλυτικά η ανατομία του φλεβικού συστήματος εξατομικευμένα. Είναι απόλυτα σημαντικό το triplex να γίνει από τον αγγειοχειρουργό που θα κληθεί να αντιμετωπίσει την πάθηση, ώστε ο ίδιος να έχει πλήρη γνώση της ανατομίας του κάθε ασθενούς ξεχωριστά!
Είναι,λοιπόν, σήμερα κοινώς αποδεκτό ότι οι κιρσοί των κάτω άκρων δεν αποτελούν μια απλή, επιφανειακή και αθώα κατάσταση, αισθητικής μόνο σημασίας, αλλά μια νόσο με δυνητικά σοβαρές επιπλοκές.
Η αντιμετώπιση των κιρσών και της φλεβικής ανεπάρκεια είναι επεμβατική. Τα διάφορα φλεβοτονικά σκευάσματα στοχεύουν μόνο σε μια ανακούφιση από τα συμπτώματα και δεν μειώνουν τις επιπλοκές της νόσου, ενώ στην ίδια λογική βρίσκονται και οι κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης με λίγο καλύτερη αποτελεσματικότητα στη μείωση των συμπτωμάτων. Η αντιμετώπιση αποσκοπεί στην αφαίρεση των κιρσών και των φλεβών που εμφανίζουν ανεπάρκεια.
Σήμερα, λοιπόν, πρώτο ρόλο στη θεραπεία των κιρσών έχει η ενδοαγγειακή αντιμετώπιση με laser, ραδιοσυχνοτήτες (RF) ή τελευταία με ειδική κόλλα (Venaseal). Αυτές αποτελούν και τις ουσιαστικά αποτελεσματικές μεθόδους και δύναται να εφαρμοστούν στην πλειοψηφία των ασθενών, με άλλες τεχνικές (όπως η σκληροθεραπεία με ή χωρίς αφρό) να έχουν εξαιρετικά υποδεέστερα αποτελέσματα ή να αφορούν τοπική μόνο νόσο.
Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια επειδή έχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασσική χειρουργική. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι συγκριτικά με το χειρουργείο είναι ανώδυνη, έχει εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα, έχει ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες υποτροπής, μπορεί γίνεται με χρήση τοπικής αναισθησίας ή μέθης, ενώ δεν απαιτεί νοσηλεία μια και σε λίγες ώρες ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του . Τονίζουμε ότι ένα βασικό πλεονέκτημα της ενδαγγειακής αντιμετώπισης είναι άμεση επιστροφή του ασθενούς στις καθημερινές του δραστηριότητες – δεν είναι μόνο ότι ο ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα, αλλά ότι μπορεί και πρέπει να συνεχίσει με το πρόγραμμα της καθημερινότητάς του χωρίς ουσιαστικές παραχωρήσεις.
Συνοψίζοντας, η φλεβική ανεπάρκεια κατά κανόνα συνοδεύεται με παρουσία κιρσών. Αν και συνήθως έχει, η παρουσία συμπτωμάτων δεν είναι απαραίτητη. Πρέπει κατά συνέπεια πάντοτε να επιβεβαιώνεται η ύπαρξη φλεβικής ανεπάρκειας με triplex. Εφόσον υπάρχουν κιρσοί, είναι απαραίτητη η αντιμετώπισή τους λόγω αυξημένης πιθανότητας εμφάνισης επεισοδίων θρόμβωσης. Ευτυχώς, η σύγχρονη αντιμετώπιση των κιρσών με ενδαγγειακές μεθόδους, όπως το laser, είναι ανώδυνη, ταχύτατη, διαχρονικά αποτελεσματική και με άμεση επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες
Ευάγγελος Σ. Νικολόπουλος MD, MSc
Διευθυντής Αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital
