Αναστάσιος Αγγέλου – ΑΙΜΑ ΣΤΑ ΚΟΠΡΑΝΑ

Η παρουσία αίματος στην κένωση (κόπρανα) είναι ένα σοβαρό σύμπτωμα που απαιτεί πάντα ιατρική προσοχή.  Δεν είναι διάγνωση αλλά ένα σύμπτωμα που πρέπει να ερευνηθεί.

Πιθανές Αιτίες

Οι αιτίες ποικίλλουν από σχετικά ήπιες έως πολύ σοβαρές. Η πηγή του αίματος μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε σημείο του γαστρεντερικού σωλήνα.

1. Αιμορροΐδες ή Ραγάδα Πρωκτού

Είναι οι πιο συχνές αιτίες. Οι αιμορροΐδες είναι διευρυμένες φλέβες στον πρωκτό, ενώ η ραγάδα είναι μικρή σχισμή  στο δέρμα του πρωκτού.

Χαρακτηριστικά:

Το αίμα είναι συνήθως  κόκκινο και διαφέρει από τα κόπρανα.  Μπορεί να στάζει στην τουαλέτα, να αφήνει ίχνη στο χαρτί υγείας Συχνά συνοδεύεται από πόνο ή φαγούρα.

2. Λοιμώξεις και φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου

Περιγραφή: Λοιμώξεις από βακτήρια (π.χ., *Salmonella*, *E. coli*), παράσιτα ή φλεγμονώδεις νόσοι όπως η Νόσος του Crohn και η Ελκώδης Κολίτιδα.

Χαρακτηριστικά:  Μπορεί να προκαλέσουν διάρροια με αίμα, βλέννα και κράμπες στην κοιλιά.

3. Έλκη και Πολύποδες

Έλκη: Ανοιχτές ουλές στο στομάχι ή το δωδεκαδάκτυλο.

Πολύποδες: Μικροί σε μέγεθος, συνήθως καλοήθεις με εκροή βλέννας στον παχύ έντερο. Μπορούν όμως μερικές φορές να αιμορραγήσουν ή να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Χαρακτηριστικά: Το αίμα μπορεί να είναι κόκκινο ή να εμφανίζεται ως  μέλαινα, (σαν πίσσα) κόπρανα (αν η πηγή είναι πιο ψηλά στο πεπτικό σύστημα).

4. Αγγειοδυσπλασίες
5. Καρκίνος του παχέος εντέρου ή του πρωκτού

Περιγραφή: Μία από τις πιο σοβαρές αιτίες. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι συχνά θεραπεύσιμος εάν διαγνωστεί νωρίς.

Χρώμα Αίματος στα κόπρανα και η σημασία τους

• Φρέσκο κόκκινο αίμα (Hematochezia): Συνήθως υποδηλώνει πηγή κοντά στον πρωκτό ή στο κάτω τμήμα του εντέρου (αιμορροΐδες, ραγάδες, καρκίνος του ορθού).
• Σκούρο κόκκινο ή βυσσινόχρωμο αίμα:  Μπορεί να προέρχεται από το ανώτερο τμήμα του παχέος εντέρου.
• Μέλαινα κένωση: Υποδηλώνει πηγή στο στομάχι ή το λεπτό έντερο. Το αίμα έχει αλλάξει χρώμα στη διαδρομή μέσα στον πεπτικό σωλήνα. Έχει μια χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή.

Τι Πρέπει να Κάνετε;

1. ΜΗΝ το αγνοήσετε. Ακόμα και αν πιστεύετε ότι είναι απλές αιμορροΐδες, μια επαγγελματική αξιολόγηση είναι απαραίτητη.
2. Προσπαθήστε να θυμηθείτε λεπτομέρειες που θα βοηθήσουν στη διάγνωση:

• Χρώμα του αίματος;
• Ποσότητα (λίγες σταγόνες ή περισσότερο);
• Συχνότητα (συνέβη μόνο μία φορά ή επαναλαμβάνεται);
• Συνοδευτικά συμπτώματα (πόνος, εμετοί, ζάλη, αλλαγή στα κόπρανα, απώλεια βάρους);

3. Επισκεφτείτε το γιατρό σας. Ο γιατρός θα σας κάνει εξέταση και μπορεί να προτείνει περαιτέρω ελέγχους, όπως:

• Πρωκτοσκόπηση: Εξέταση του πρωκτού και του κατώτερου εντέρου.
• Κολονοσκόπηση: Εξέταση ολόκληρου του παχέος εντέρου.
• Γαστροσκόπηση: Εξέταση του οισοφάγου-στομάχου- δωδεκαδακτύλου

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Παρακάτω παρουσιάζεται μια γενική επισκόπηση των πιθανών μεθόδων αντιμετώπισης,

Σε περιπτώσεις οξείας και σοβαρής αιμορραγίας, η πρώτη προτεραιότητα είναι:

1. Σταθεροποίηση του ασθενούς:

Τοποθέτηση περιφερικής γραμμής για χορήγηση υγρών.

Αίμα και παράγωγα αίματος: Σε περιπτώσεις μεγάλης απώλειας αίματος, μπορεί να απαιτηθεί μετάγγιση για να αντισταθμιστεί η απώλεια αίματος.

Παρακολούθηση ζωτικών σημείων  (σφύξεις, αρτηριακή πίεση, οξυγόνο).

2. Εντοπισμός της πηγής της αιμορραγίας:

Μόλις ο ασθενής σταθεροποιηθεί, γίνονται επεμβάσεις για να βρεθεί και να σταματήσει η αιμορραγία.

Ενδοσκόπηση (Γαστροσκόπηση / Κολονοσκόπηση): Αυτή είναι η πρώτη και πιο σημαντική γραμμή θεραπείας για πολλές αιμορραγίες.

Γαστροσκόπηση:  Για αιμορραγίες από οισοφάγο, στόμαχο ή δωδεκαδάκτυλο (π.χ. έλκη).

Κολονοσκόπηση:  Για αιμορραγίες από το παχύ έντερο.

Κατά τη διάρκεια της ενδοσκόπησης, ο γιατρός μπορεί να εφαρμόσει διάφορες τεχνικές για να σταματήσει την αιμορραγία:

• Θερμικές μέθοδοι: Χρήση θερμότητας για να καυτηριαστεί το αιμορραγούν αγγείο.
• Κλιπς: Τοποθέτηση μικρών μεταλλικών κλιπς για να σφίξουν το άκρο του αιμορραγούντος αγγείου (π.χ. για έλκη).
• Ενέσεις: Χρήση φαρμάκων (π.χ. αδρεναλίνη) που χορηγούνται απευθείας στην περιοχή για να προκαλέσουν σπασμό στα αγγεία και να μειώσουν την αιμορραγία.
• Ελαστικοί δακτύλιοι (BandLigation): Για αιμορροΐδες ή κιρσούς οισοφάγου, τοποθετούνται ελαστικοί δακτύλιοι γύρω από τη βλάβη.
• Αγγειογραφία: Εάν η αιμορραγία είναι πολύ σοβαρή και η ενδοσκόπηση δεν μπορεί να εντοπίσει ή να αντιμετωπίσει την πηγή, χρησιμοποιείται αγγειογραφία.

Πώς βοηθά:

Εμβολισμός (Embolization):  Ο ακτινολόγος εισάγει ένα καθετήρα στο αγγείο και αποφράσσει το αιμορραγούν αγγείο με ειδικά υλικά.

Εγχύσεις φαρμάκων  που προκαλούν αγγειοσυστολή.

3. Χειρουργική Επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση είναι η οριστική λύση και χρησιμοποιείται όταν:

• Οι άλλες, λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι αποτυγχάνουν.
• Η αιμορραγία είναι δυνατή και απειλητική για τη ζωή.
• Υπάρχει μια χειρουργική νόσος (π.χ. καρκίνος, διάτρηση στο έντερο).

Ο τύπος της επέμβασης εξαρτάται από την αιτία και μπορεί να περιλαμβάνει αφαίρεση τμήματος του εντέρου (Κολεκτομή).

Σύνοψη

1. ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΕΙΤΕ ΑΜΕΣΑ ΓΙΑΤΡΟ. Αυτό δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζετε μόνοι σας.
2. Μην πάρετε σκευάσματα όπως ασπιρίνη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (NSAIDs – π.χ., naxproxen, ibuprofen), καθώς μπορούν να επιδεινώσουν την αιμορραγία.
3. Ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού σας σχετικά με δίαιτα (π.χ., ελαφρά δίαιτα αν υπάρχει έλκος) και αλλαγές τρόπου ζωής (π.χ., μείωση αλκοόλ, διακοπή καπνίσματος).
4. Εάν η αιμορραγία είναι σοβαρή (ζάλη, λιποθυμία, άφθονο αίμα), κατευθυνθείτε αμέσως στα επείγοντα τμήματα νοσοκομείου.

Αναστάσιος Αγγέλου MD, MSc, PhD

Γενικός Χειρουργός

Διευθυντής  του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του Metropolitan General Hospital