7 Οκτωβρίου 2020 20:55
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την συχνότερη μορφή καρκίνου στον γυναικείο πληθυσμό.
Σε παγκόσμιο επίπεδο γίνεται μεγάλη προσπάθεια για αφύπνιση των γυναικών, ούτως ώστε να λαμβάνουν μέρος στην πρόληψη. Αυτό αποτυπώνεται ως σημαντική βελτίωση της πρόγνωσης της νόσου, αφού σε συνδυασμό με την πρόοδο των διαγνωστικών μέσων, η ανίχνευση μεγάλου ποσοστού περιστατικών γίνεται σε προσυμπτωματικό στάδιο.
Εξέταση πρώτης γραμμής στον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού παραμένει η ψηφιακή μαστογραφία, όπου αξιολογούμε μεταξύ άλλων την συμμετρία του μαζικού αδένα, την ύπαρξη εστιακών αλλοιώσεων και την ύπαρξη ή μη μικροαποτιτανώσεων, εύρημα το οποίο μπορεί να υποδεικνύει αρχόμενη κακοήθεια.
Σε ασυμπτωματικές γυναίκες, με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό προτείνεται μια πρώτη μαστογραφία ως σημείο αναφοράς στα 35 και ετήσιος μαστογραφικός έλεγχος από την ηλικία 40 ετών.
Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, ο προληπτικός έλεγχος θα πρέπει να αρχίζει 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία που νόσησε η συγγενής.
Μια νέα μέθοδος που αυξάνει την διαγνωστική ευαισθησία και ειδικότητα της μαστογραφίας είναι η τομοσύνθεση, κατά την οποία λαμβάνονται πολλές, λεπτές τομές του μαστού από διαφορετικές γωνίες και αποτυπώνουν μια τρισδιάστατη εικόνα του μαστού, συμβάλλοντας στην καλύτερη ανίχνευση των ευρημάτων. Σε χώρες με προηγμένα προγράμματα screening έχει καθιερωθεί ως μέθοδος πρώτης γραμμής στην πρόληψη.
Συμπληρωματικά με την μαστογραφία είναι συνήθως απαραίτητο και το υπερηχογράφημα μαστών. Ιδιαίτερα σε γυναίκες με πυκνό μαζικό αδένα, το υπερηχογράφημα είναι απαραίτητο, γιατί η επικάλυψη των αδενικών στοιχείων που προκύπτουν στην μαστογραφία εμποδίζουν την ανάδειξη μικρών εστιακών βλαβών.
Επιπλέον, με το υπερηχογράφημα μπορούν να διευκρινιστούν ευρήματα που προέκυψαν σε μαστογραφικό έλεγχο.
Με την χρήση του έγχρωμου Doppler, αυτό που βαφτίζεται και ως έγχρωμο υπερηχογράφημα μαστών, ελέγχουμε την αιμάτωση του μαζικού αδένα και εστιακών βλαβών και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ελέγχου του μαστού με τον υπέρηχο.
Επιπλέον, με το υπερηχογράφημα ελέγχουμε τις μασχαλιαίες χώρες και περιοχές στην περιφέρεια του μαζικού αδένα, που διαφεύγουν πιθανότατα του μαστογραφικού ελέγχου.
Η μέθοδος της ελαστογραφίας στον υπέρηχο απεικονίζει τον βαθμό ελαστικότητας των ιστών, που μπορεί να μας βοηθήσει να διαχωρίσουμε καλοήθεις από κακοήθεις βλάβες.
Στα πλαίσια της πρόληψης ο υπερηχογραφικός έλεγχος των μαστών πρέπει να συνδυάζεται με τον μαστογραφικό έλεγχο, εφόσον είναι 2 μέθοδοι που αλληλοσυμπληρώνονται και δεν αντικαθιστούν η μία την άλλη και να γίνονται την ίδια χρονική περίοδο για να είναι συγκρίσιμα τα ευρήματά τους.
Ο υπέρηχος μόνος του ως διαγνωστική μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε νεαρές, ασυμπτωματικές κοπέλες (κάτω των 35 ετών), με ελεύθερο οικογενειακό ιστορικό, ως μέθοδος προληπτικού ελέγχου ή ως διαγνωστική μέθοδος σε ψηλαφητά ευρήματα ή μαστοδυνία.
Σε επίπεδο screening ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας περιορίζεται στην παρακολούθηση ασυμπτωματικών γυναικών με μεταλλάξεις του γονιδίου BRCA 1 και BRCA 2, οι οποίες αυξάνουν την προδιάθεση για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού.
Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας έγκειται επίσης στην διερεύνηση ευρημάτων, που προκύπτουν κατά τον μαστογραφικό/υπερηχογραφικό έλεγχο, εφόσον απεικονίζει την αιμάτωση των ιστών κατόπιν ενδοφλέβιας χορήγησης παραμαγνητικής ουσίας. Επίσης, κερδίζει συνεχώς έδαφος στον προεγχειρητικό έλεγχο επιβεβαιωμένων κακοηθειών.
Σε προσπάθεια αναζήτησης νέων τεχνικών στην ανίχνευση του καρκίνου του μαστού πραγματοποιούνται ακτινολογικές εξετάσεις με χορήγηση ιωδιούχου ενδοφλέβιου σκιαγραφικού μέσου (μαστογραφία), οι οποίες έχουν σκοπό να συνδυάσουν την πληροφορία που έχουμε από την μαστογραφία με την πληροφορία της αιμάτωση ιστών που μας δίνει η δυναμική χορήγηση σκιαγραφικού μέσου.
Απεικόνιση μαστών κατόπιν αποκατάστασης με ενθέματα σιλικόνης
Η ποιότητα της μαστογραφίας σε αυτήν την περίπτωση είναι μειωμένης διαγνωστικής αξίας.
Ο ρόλος του υπερήχου είναι μεγαλύτερος, ενώ κερδίζει έδαφος και ο έλεγχος με μαγνητική τομογραφία.
Καθοδηγούμενες βιοψίες, συρματοδηγός, clips
Σε περίπτωση ύποπτων ευρημάτων οι απεικονιστικά καθοδηγούμενες βιοψίες αυτών με υπέρηχο ή με μαστογραφία είναι μέθοδοι κομψές και σχετικά ανώδυνες.
Επίσης με την βοήθεια των απεικονιστικών μεθόδων μπορούμε να μαρκάρουμε ευρήματα και να προσανατολίσουμε τον χειρουργό ή τον θεραπευτή καλύτερα.
Ο καρκίνος του μαστού στους άνδρες είναι σπάνιος (1%), ανιχνεύεται όμως με τις ίδιες απεικονιστικές μεθόδους, όπως στις γυναίκες.
•Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού έχει μειώσει σημαντικά την θνησιμότητα και απασχολεί πολύ την επιστημονική κοινότητα.
•Η μαστογραφία και ο υπέρηχος αλληλοσυμπληρώνονται.
•Για τις γυναίκες με γονιδιακές μεταλλάξεις, με ενθέματα σιλικόνης και προεγχειρητικά προτείνεται η μαγνητική τομογραφία ως διαγνωστική μέθοδος.
