27 Οκτωβρίου 2025 15:32
Οι υποτροπές συνεχώς μειώνονται και η επιβίωση βελτιώνεται με τις νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές μεθόδους. Με βάση αυτά τα δεδομένα, σήμερα μπορούμε να μιλάμε με αισιοδοξία για την επόμενη ημέρα.
Ασθενείς, που ζουν για δεκαετίες, μετά την εμπειρία του καρκίνου, βιώνοντας την φυσιολογική εξέλιξη της ζωής και της γήρανσης, αντιμετωπίζουν για χρόνια τις συνέπειες της νόσου, τον κίνδυνο της υποτροπής, τον κίνδυνο ενός νέου καρκίνου και τις χρόνιες παρενέργειες της θεραπείας.
Εκτός όμως από τις οργανικές και σωματικές επιπτώσεις της νόσου, οι ασθενείς που επιβιώνουν ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα σε σχέση με την ψυχολογία, την γενετική, την αναπαραγωγή, την κοινωνία και την εργασία.
Δυστυχώς παρατηρείται έλλειψη σαφούς γραμμής υποστήριξης και αντιμετώπισης των παραπάνω θεμάτων στο σύνολο τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι γυναίκες αυτές αφήνονται απροστάτευτες χωρίς προγραμματισμό της παρακολούθησης και αντιμετώπισης των προβλημάτων, που μπορεί να προκύψουν στην πορεία. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μετά την θεραπεία ξεκινάει μια νέα φάση προσαρμογής σε σωματικό, ψυχολογικό και κοινωνικό επίπεδο. Προσαρμογή σε επανεκκίνηση της ζωής, με νέους στόχους σε όλα τα επίπεδα και προσαρμογή των προτεραιοτήτων σε μία νέα πραγματικότητα, με αισιοδοξία και ελπίδες καλής ζωής για το μέλλον.
Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά σε όλα τα θέματα, που αντιμετωπίζει μια γυναίκα με καρκίνο του μαστού μετά την θεραπεία της.
Κάθε ασθενής με καρκίνο του μαστού πρέπει να παρακολουθείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ακολουθώντας τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες. Η παρακολούθηση πρέπει να περιλαμβάνει ιστορικό και φυσική εξέταση, γενετική συμβουλευτική με βάση το οικογενειακό ιστορικό καρκίνων αν δεν έχει γίνει με την διάγνωση, ενημέρωση για ενδεχόμενη αλλαγή τρόπου ζωής, παρακολούθηση της οστικής πυκνότητας, ειδικά όταν λαμβάνονται φάρμακα, που ευνοούν την οστεοπόρωση. Αν δεν έχει γίνει αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή, πρέπει να γίνεται μαστογραφία κάθε 12 μήνες και να συμπληρώνεται ανάλογα με υπερηχογράφημα ή όποια άλλη εξέταση κρίνει ο Θεράπων. Κάθε σύμπτωμα θα πρέπει να αξιολογείται ανάλογα ώστε να εντοπισθούν συμπτώματα ενδεχόμενης τοπικής ή απομακρυσμένης υποτροπής.
Η Χειρουργική αποκατάσταση του μαστού έχει ιδιαίτερη σημασία για την γυναίκα. Πριν από την απόφαση για αποκατάσταση θα πρέπει να υπάρχει υπεύθυνη ενημέρωση για τους τρόπους αποκατάστασης, συζήτηση με τον Ειδικό και τελική επιλογή της μεθόδου, που θα ακολουθηθεί.
Η χρόνια κόπωση είναι αρκετά συνηθισμένη παρενέργεια και μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμη, σπανιότερα και χρόνια.Περιφερική νευροπάθεια, λεμφοίδημα, απώλεια της libido, ξηρότητα του κόλπου και άλλα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, μπορεί να εμφανισθούν και αντιμετωπίζονται ανάλογα εφόσον η γυναίκα παρακολουθείται τακτικά από ειδικούς.
Ο κίνδυνος Καρδιολογικών και μεταβολικών προβλημάτων όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και η δυσλιπιδαιμία, είναι αυξημένος μετά την θεραπεία για τον καρκίνο.
Ένα βασικό κλειδί στην επιβίωση μετά την θεραπεία, είναι η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Ο υγιεινός τρόπος ζωής περιλαμβάνει ισορροπημένη δίαιτα, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, πτωχή σε κόκκινο κρέας και αποφυγή των συντηρημένων τροφίμων. Βασικό στοιχείο του υγιεινού τρόπου ζωής, αποτελεί η τακτική άσκηση, η οποία πλέον θεωρείται φάρμακο πρόληψης. Ο περιορισμός της κατανάλωσης οινοπνεύματος και η διακοπή του καπνίσματος, αποτελούν βασικούς παράγοντες καλής ζωής και πρόληψης υποτροπής ή εμφάνισης δεύτερου πρωτοπαθούς νεοπλάσματος.
Η συγκινησιακή και ψυχολογική κατάσταση των ασθενών με καρκίνο του μαστού είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη. Πολλές γυναίκες αισθάνονται ευγνώμονες για την ευνοϊκή έκβαση. Άλλες όμως υποφέρουν συνεχώς από το άγχος της υποτροπής, την αλλαγή της εικόνας του σώματος τους ή την αίσθηση της απώλειας της ταυτότητας τους.
Δεν είναι ασύνηθες το αίσθημα ανασφάλειας μετά το τέλος της θεραπείας, όταν μειώνεται η συνεχής επαφή με τον γιατρό και διακόπτεται η θεραπευτική αγωγή.
Ομάδες υποστήριξης, συμβουλευτικής και ειδικών προγραμμάτων στήριξης, συμβάλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση των ψυχολογικών επιπτώσεων. Δημιουργικές δραστηριότητες βοηθούν με την επαφή με την κοινότητα και την ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών. Η διατήρηση της σχέσης με τον σύντροφο, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις διαταράσσεται, είναι πολύ σημαντική Η συμβολή ειδικών της Ψυχικής Υγείας είναι πολύτιμος σύμμαχος στην αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων.
Αν και υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα για την διατήρηση της γονιμότητας, οι μελέτες που έχουν γίνει δεν δείχνουν αύξηση του κινδύνου υποτροπής ούτε προβλήματα στην εγκυμοσύνη. Καλό είναι μία ασθενής με καρκίνο, να περιμένει τουλάχιστον για 2 χρόνια πριν αποφασίσει μια εγκυμοσύνη.
Η επιβίωση με καρκίνο του μαστού είναι ένα συνεχές ταξίδι, που μπορεί να οδηγήσει στον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας και την αναθεώρηση της εκτίμησης της ζωής.
Παθολόγος Ογκολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής Ογκολογικής Κλινικής Ευρωκλινικής Αθηνών
Τ. Διευθυντής Νοσοκομείου “Άγιος Σάββας”
