Δημήτριος ΜΠΙΤΣΑΝΗΣ (EvexiaDiet) | ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ – Διατροφή & αντιμετώπιση

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (ΣΠΩ ή  PCOS) είναι μία ορμονική και μεταβολική διαταραχή που επηρεάζει ως και το 18%  των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.

ΣΠΩ ή  PCOS μία ετερογενής κατάσταση

Το ΣΠΩ γίνεται κλινικά εμφανές συνήθως στην εφηβία και τα συμπτώματα ποικίλουν σε σοβαρότητα, όπως διαταραχή της περιόδου και προβλήματα γονιμότητας, έντονη ανδρικού τύπου τριχοφυΐα ή πιο σπάνια αλωπεκία, ακμή, αύξηση βάρους  και κατάθλιψη.

Κατηγορίες ΣΠΩ ή  PCOS

Για την διάγνωση του συνδρόμου οι γυναίκες πρέπει να παρουσιάζουν 2 ή και παραπάνω κριτηρίων, γι’ αυτό το ΣΠΩ κατηγοριοποιείται ως εξής για την αξιολόγηση ομάδων σε υψηλό μεταβολικό κίνδυνο:

1. Περίσσεια ανδρογόνων (αυξημένα επίπεδα ανδρικών ορμονών) μαζί με δυσλειτουργία ωορρηξίας
2. Πολυκυστικές ωοθήκες μαζί με αυξημένα επίπεδα ανδρικών ορμονών
3. Πολυκυστικές ωοθήκες μαζί με δυσλειτουργία ωορρηξίας
4. Πολυκυστικές ωοθήκες, αυξημένα επίπεδα ανδρικών ορμονών και δυσλειτουργία ωορρηξίας

Συνέπειες του ΣΠΩ για την υγεία

Η κεντρική παχυσαρκία και η ινσουλινοαντίσταση επιδεινώνουν τα συμπτώματα ΣΠΩ και την γονιμότητα. Με αποτέλεσμα οι ΣΠΩ γυναίκες με παχυσαρκία σε σχέση με τις ισχνές με ΣΠΩ, να έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν μειωμένη ανοχή στην γλυκόζη, διαβήτη κύησης και διαβήτη τύπου2, μεταβολικό σύνδρομο και λιπώδης διήθησης του ήπατος, καρδιοαγγειακά νοσήματα, και καρκίνο του ενδομητρίου. Επίσης διαταραχές διάθεσης, κατάθλιψη και άγχος, και συμπεριφορές υπερφαγίας είναι συχνές στις ΣΠΩ γυναίκες.

Διατροφή και συστάσεις για ΣΠΩ

Η απώλεια βάρους με διατροφικό περιορισμό και η άσκηση αποτελούν  πρωταρχικές στρατηγικές διαχείρισης ΣΠΩ για την βελτίωση των συμπτωμάτων σε υπέρβαρες και παχύσαρκες γυναίκες. Ακόμα και η μικρή απώλεια (5-10% βάρους) μπορεί να βελτιώσει την ωορρηξία και τα συμπτώματα. Επιπρόσθετα οι διεθνής κατευθυντήριες οδηγίες διατροφής για μειωμένη ανοχή στην γλυκόζη και καρδιοαγγειακά νοσήματα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την παροχή τεκμηριωμένης, αποτελεσματικής και ποιοτικής παρέμβασης.

Στο EvexiaDiet προτείνουμε την διατροφική παρέμβαση DASH και τροφές χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, που είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές για τη διαχείριση του PCOS, καθώς βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μειώνουν τα επίπεδα ανδρογόνων και ρυθμίζουν τους εμμηνορροϊκούς κύκλους. Επίσης έμφαση δίνουμε στην κατανάλωση ωμεγα3 λιπαρών οξέων για την βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης, της φλεγμονής καθώς και την καλύτερη ρύθμιση του μεταβολισμού των λιπιδίων.

Tips για την βελτίωση της ινσουλινοαντίστασης

• Διατροφικό περιορισμό με καταμερισμό υδατανθράκων στα γεύματα και σνακ για μείωση σωματικού βάρους και βελτίωση κεντρικής παχυσαρκίας. Η παχυσαρκία αποτελεί χρόνια φλεγμονή χαμηλού -βαθμού!
• Κατανάλωση λιπαρών ψαριών (σολομός, γαύρος, σαρδέλα) 2 μερίδες την εβδομάδα και λευκών ψαριών (τσιπούρα, μπακαλιάρος) και θαλασσινών 1 μερίδα την εβδομάδα
• συνδυασμό τροφών χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη με την δίαιτα DASH (πλούσια σε θρεπτικά συστατικά) για την σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα

Tips για χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη τρόφιμα

• Προσθέστε όσπρια , φασόλια και επιπλέον λαχανικά στα γεύματα κα στις σαλάτες.
• Προτιμήστε ισορροπημένα γεύματα με άπαχες πρωτεΐνες (άπαχο κρέας, κοτόπουλο, ψάρια) και υγιή λίπη (λιπαρά ψάρια) για την επιβράδυνση της απορρόφησης του υδατάνθρακα του γεύματος.
• Αντικαταστήστε την πατάτα με γλυκοπατάτα
• Προτιμήστε ψωμί, ζυμαρικά και δημητριακά ολικής άλεσης.
• Απολαύστε φρούτα, π.χ. μούρα,  ιδιαίτερα χαμηλά στην κλίμακα του γλυκαιμικού δείκτη. Αποφύγετε τα υπερώριμα φρούτα.

Tips για αντιφλεγμονώδη διατροφή

• Η προσκόλληση στην δίαιτα DASH, πλούσια σε λαχανικά και φρούτα που περιέχουν φλαβονοειδή με αντιοξειδωτική δράση, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ελεύθερων ριζών και της υπεροξείδωσης των λιπιδίων και της φλεγμονή και ως εκ τούτου οδηγεί σε καλύτερο έλεγχο του σωματικού βάρους.
• H DASH δίνει έμφαση στα φρούτα και λαχανικά, και επίσης συστήνει την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών λιπαρών, ψαριών, πουλερικών, φασολιών και οσπρίων, δημητριακών ολικής άλεσης, ξηρών καρπών και φυτικών ελαίων.
• Μείωση της κατανάλωσης αλατιού, και αποφυγή τροφίμων με προστιθέμενα σάκχαρα, επεξεργασμένων τροφίμων, τροπικών ελαίων και κορεσμένων λιπών (έλαιο καρύδας και φοινικέλαιο), κόκκινων ή επεξεργασμένων κρεάτων με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.

Δρ Δημήτριος ΜΠΙΤΣΑΝΗΣ (EvexiaDiet)
BSc, MMedSci, MSc, PhD, MSc clinical dietetics, RNutr, RD
Κλινικός Διαιτολόγος