Η ρομποτική χειρουργική στην αρθροπλαστική γόνατος (με απλά λόγια) – Γεώργιος Πετσίνης MD, PhD Ορθοπαιδικός χειρουργός

20 Δεκεμβρίου 2021 18:05

Ολική αρθροπλαστική γόνατος ονομάζεται η χειρουργική επέμβαση, στην οποία γίνεται αντικατάσταση της φθαρμένης άρθρωσης του γόνατος, από μία τεχνητή άρθρωση, που αποτελείται από 3 μέρη. Το ένα αντικαθιστά τον φθαρμένο χόνδρο του μηριαίου, το δεύτερο το φθαρμένο χόνδρο της κνήμης, ενώ ανάμεσα στα 2 παραπάνω εμφυτεύματα τιτανίου, παρεμβάλλεται μία φέτα πολυαιθυλενίου (πολύ ανθεκτικού πλαστικού). Είναι από τις συχνότερες ορθοπαιδικές επεμβάσεις που διεξάγονται, γιατί αφορά ασθενείς με οστεοαρθίτιδα, τραυματική αρθρίτιδα, ρευματοειδή αρθρίτιδα, άσηπτη νέκρωση και όγκους. Τον τελευταίο καιρό, γίνεται πολύς λόγος για τις μεθόδους διεξαγωγής της επέμβασης, το χρόνο νοσηλείας, το κατάλληλο νοσηλευτικό ίδρυμα και άλλα πολλά.

Τα μεγαλύτερα άγχη των ασθενών μου, για τη συγκεκριμένη επέμβαση, αποτελούν η αναισθησία, η χειρουργική τεχνική που θα εφαρμοστεί, καθώς επίσης, ο χρόνος που απαιτείται για την πλήρη αποκατάσταση και επιστροφή στην καθημερινότητα. Απαντώντας λοιπόν στα ερωτήματα αυτά, να διευκρινίσω, αρχικά, ότι η αναισθησία που εφαρμόζουμε είναι επισκληρίδιος, που σημαίνει ότι, οι αναισθησιολόγοι της ομάδας μου, εξειδικευμένοι στις τεχνικές αυτές, τοποθετούν ένα πολύ λεπτό σωληνάκι στη σπονδυλική στήλη, απ’ όπου εισάγεται το φάρμακο που «παραλύει» το σώμα από τη μέση και κάτω, για 2 – 3 ώρες. Το σωληνάκι αυτό, παραμένει εκεί για 2 ημέρες, δίνει τη δυνατότητα να χορηγούνται φάρμακα, τα οποία προσφέρουν εξαιρετική μετεγχειρητική αναλγησία και αφαιρείται λίγο πριν την έξοδο του ατόμου από το Νοσοκομείο. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, και εφόσον ο ασθενής δεν επιθυμεί να ακούει τα τεκταινόμενα και να αγχώνεται, μπορεί επικουρικά να γίνει μία μορφή ελαφριάς γενικής αναισθησίας (μέθη).

Στο μείζον θέμα τώρα, του τρόπου διεξαγωγής της επέμβασης, η πιο σύγχρονη τεχνική είναι η «ολική αρθροπλαστική ελάχιστης επεμβατικότητας», η οποία μπορεί να συνδυαστεί με «σύστημα υποβοηθούμενης χειρουργικής με ρομποτικό βραχίονα».

Η αρθροπλαστική ελάχιστης επεμβατικότητας, γνωστή ως αρθροπλαστική μικρών τομών, απαιτεί ιδιαίτερη εξειδίκευση, μια και είναι τεχνικά σαφώς πιο απαιτητική από την κλασσική μέθοδο μεγάλων τομών. Η σωστή εκτέλεσή της βασίζεται στον ακριβή προεγχειρητικό έλεγχο, τον σχεδιασμό και την εμπειρία του χειρουργού. Η τεχνική έχει ως πλεονεκτήματα: μικρότερο τραυματισμό των ιστών, αισθητά λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο, μικρότερη απώλεια αίματος, μειωμένο χρόνο νοσηλείας, ασυγκρίτως καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα και, το σημαντικότερο, ταχύτερη αποκατάσταση και επιστροφή του ατόμου στην καθημερινότητά του.

Τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία των ιατρικών ρομπότ, μας έχει δώσει τη δυνατότητα λεπτομερούς προεγχειρητικού σχεδιασμού και ακριβούς τοποθέτησης των εμφυτευμάτων στο γόνατο, με ακρίβεια δέκατου του χιλιοστού. Συγκεκριμένα, λίγες ημέρες πριν την επέμβαση, υποβάλλουμε τον ασθενή σε τομογραφία υψηλής ανάλυσης, αυτή μετατρέπεται σε τρισδιάστατο ψηφιακό μοντέλο που ¨φορτώνεται¨ στον υπολογιστή του ρομπότ. Με βάση το μοντέλο αυτό, δημιουργείται ένα απόλυτα εξατομικευμένο, για τον συγκεκριμένο ασθενή, προεγχειρητικό πλάνο. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, ο ρομποτικός βραχίονας κατευθύνεται από τον χειρουργό εντός της προσχεδιασμένης περιοχής και στις 3 διαστάσεις. Η λειτουργία του βραχίονα δεν αφήνει κανένα περιθώριο λάθους, καθώς διακόπτεται όταν φύγει από το προσχεδιασμένο πλάνο. Διεγχειρητικά, υπάρχει η δυνατότητα οποιασδήποτε αλλαγής, αν κριθεί απαραίτητο από τον χειρουργό.

Είναι πολύ σημαντικό να επισημάνουμε, ότι το ρομπότ δεν έχει τη μορφή που γνωρίζουμε από τα έργα επιστημονικής φαντασίας, που σημαίνει ότι, δεν δρα αυτόνομα, δεν λαμβάνει αποφάσεις, δεν κινείται χωρίς καθοδήγηση και σε καμία περίπτωση δεν πραγματοποιεί την επέμβαση. Ο απόλυτος υπεύθυνος για την επιτυχή έκβαση της επέμβασης είναι ο ορθοπαιδικός χειρουργός. Η χρήση του ρομπότ δεν μπορεί να γίνει από οποιοδήποτε χειρουργό καθώς απαιτείται ειδική εκπαίδευση και πιστοποίηση του ορθοπαιδικού χειρούργου, σε συγκεκριμένα κέντρα του εξωτερικού.

Λίγες ώρες μετά την επέμβαση, ο ασθενής περπατάει στους διαδρόμους του Νοσοκομείου, ενώ 2 ημέρες μετά, επιστρέφει περιπατητικός στο σπίτι του. Προσωπικά, θεωρώ πολύ σημαντικό, να μην αναχωρήσει ο ασθενής «βεβιασμένα» μετά την επέμβαση, με εξιτήριο. Η διήμερη παραμονή, εξασφαλίζει συνεχή ιατρική και νοσηλευτική παρακολούθηση, έχει το πλεονέκτημα της επισκληριδίου αναλγησίας, όπως επίσης και της καθοδήγησης από τους έμπειρους φυσικοθεραπευτές της ομάδας. Έτσι, το άτομο παρακολουθείται ολιστικά, απαραίτητο για την επιστροφή στις δραστηριότητες και την κίνηση, που σε πολλές περιπτώσεις έχει απολέσει από χρόνια.

Εν κατακλείδι, η επιτυχής διεξαγωγή μίας ολικής αρθροπλαστικής γόνατος είναι αποτέλεσμα ομαδικής δουλειάς. Η αρραγής ομάδα, που εκτός του χειρουργού και των συνεργατών του, περιλαμβάνει την αναισθησιολογική ομάδα, τους νοσηλευτές και το βοηθητικό προσωπικό, τους ιατρούς άλλων ειδικοτήτων και τέλος, τους υπερπολύτιμους φυσικοθεραπευτές, εξασφαλίζει και το τέλειο αποτέλεσμα.

Να επισημάνω, για μία τελευταία φορά, ότι κανένα ρομποτικό σύστημα δεν μπορεί να μετατρέψει ένα κακό αποτέλεσμα σε καλό, μπορεί όμως να μετατρέψει ένα καλό σε άριστο.

Γεώργιος Πετσίνης MD, PhD
Ορθοπαιδικός χειρουργός
Διευθυντής Κέντρου Μυοσκελετικών Κακώσεων & Υγείας της Αθλούμενης Γυναίκας Νοσ. “ΜΗΤΕΡΑ”
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Εξειδικευμένος στη ρομποτική και αρθροσκοπική χειρουργική
Στοιχεία Επικοινωνίας

Γεώργιος Πετσίνης MD, PhD Ορθοπαιδικός χειρουργός