13 Μαΐου 2025 13:18
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων αποτελεί μια επαναστατική τεχνολογία στη σύγχρονη ιατρική, που επιτρέπει στις γυναίκες να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για μελλοντική χρήση. Αυτή η μέθοδος, χρησιμοποιείται ευρέως για ιατρικούς ή κοινωνικούς λόγους και προσφέρει νέες ευκαιρίες σε γυναίκες που επιθυμούν να αναβάλουν τη μητρότητα. Θα αναφερθούμε στις λεπτομέρειες της κρυοσυντήρησης ωαρίων, τις ενδείξεις, τη διαδικασία, τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς της.
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι η διαδικασία κατά την οποία ωάρια εξάγονται από τις ωοθήκες μιας γυναίκας, καταψύχονται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω των -196°C) και αποθηκεύονται για μελλοντική χρήση. Η τεχνική βασίζεται στην υγρή κατάψυξη (vitrification), η οποία ελαχιστοποιεί τη ζημιά στα κύτταρα και διασφαλίζει υψηλά ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων όταν αποψυχθούν.
Οι ενδείξεις για την κρυοσυντήρηση ωαρίων μπορεί να είναι:
– Ιατρικοί λόγοι όπως:
O καρκίνος και οι χημειοθεραπείες. Πολλές γυναίκες που υποβάλλονται σε αγωγές όπως χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία κινδυνεύουν να χάσουν τη γονιμότητά τους. Η κρυοσυντήρηση ωαρίων προσφέρει μια λύση πριν από την έναρξη της θεραπείας.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις. Γυναίκες που χρειάζεται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση στις ωοθήκες (π.χ. λόγω ενδομητρίωσης ή κύστεων) μπορούν να διατηρήσουν τα ωάρια τους.
Γενετικές παθήσεις: Σε περιπτώσεις όπως το σύνδρομο fragile X ή άλλες γενετικές διαταραχές που επηρεάζουν τη γονιμότητα.
– Κοινωνικοί Λόγοι όπως:
– Αναβολή Μητρότητας. Πολλές γυναίκες επιλέγουν να καταψύξουν τα ωάρια τους για να εστιάσουν στην καριέρα, τις σπουδές ή την προσωπική τους ανάπτυξη, χωρίς να ανησυχούν για τη φθίνουσα γονιμότητα μετά τα 35-40 έτη.
– Έλλειψη Συντρόφου. Γυναίκες που δεν έχουν κατάλληλο σύντροφο για δημιουργία οικογένειας μπορούν να διατηρήσουν τα ωάρια τους μέχρι να βρουν το κατάλληλο άτομο.
Η Διαδικασία της Κρυοσυντήρησης περιλαμβάνει αξιολόγηση και προετοιμασία. Πριν από τη διαδικασία, η γυναίκα υποβάλλεται σε ορμονικές εξετάσεις (FSH, LH και AMH) για την εκτίμηση της ωοθηκικής εφεδρίας, γυναικολογικό υπερηχογράφημα για τον έλεγχο των ωοθηκών και συνολική ιατρική αξιολόγηση για την αποκλεισμό λοιμώξεων ή άλλων προβλημάτων.
Αρχικά η γυναίκα υποβάλλεται σε ωοθηκική Διέγερση. Για 10-12 ημέρες λαμβάνει ορμονικές ενέσεις για να διεγείρει τις ωοθήκες να παράγουν πολλαπλά ωάρια αντί για το ένα που ωριμάζει κάθε μήνα.
Στη συνέχεια γίνεται η συλλογή των ωαρίων (ωοληψία) με υπερηχογραφική καθοδήγηση. Τα ωάρια αφαιρούνται με μια μικρή βελόνα υπό αναισθησία. Η διαδικασία διαρκεί περίπου 20-30 λεπτά. Τα ωάρια ελέγχονται, καταψύχονται με τη μέθοδο της vitrification και αποθηκεύονται σε ειδικά δοχεία με υγρό άζωτο. Μπορούν με αυτόν τον τρόπο να διατηρηθούν για δεκαετίες χωρίς απώλεια ποιότητας.
Τα πλεονεκτήματα της κρυοσυντήρησης ωαρίων είναι η διαφύλαξη της γονιμότητας. Επιτρέπει στις γυναίκες να αποκτήσουν παιδιά ακόμα και αν η φυσική τους γονιμότητα έχει μειωθεί, χρησιμοποιώντας το απόθεμα ωαρίων που έχει δημιουργηθεί σε μικρότερη ηλικία.
Οι σύγχρονες τεχνικές (vitrification) έχουν ποσοστά επιβίωσης ωαρίων άνω του 90%.
Δίνεται έτσι η δυνατότητα για αναβολή της μητρότητας χωρίς άγχος για το biological clock, ενώ πολλές νεαρές γυναίκες με καρκίνο μπορούν να διατηρήσουν ελπίδα για μελλοντική γονιμότητα.
Πιθανοί κίνδυνοι και περιορισμοί που ενδέχεται να συμβούν κατά την ορμονική Διέγερση είναι:
– Tο σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS) σε ορισμένες γυναίκες, το οποίο είναι αντιμετωπίσιμο με την κατάλληλη αγωγή.
– Τα ποσοστά Επιτυχίας. Αν και η τεχνολογία βελτιώνεται, η τεχνική αυτή δεν εγγυάται εγκυμοσύνη. Η ηλικία κατά την κατάψυξη παίζει σημαντικό ρόλο.
Το οικονομικό Κόστος. Η διαδικασία είναι δαπανηρή (2.000-5.000 € στην Ελλάδα), με πρόσθετο κόστος για ετήσια αποθήκευση.
Ηθικά Ζητήματα. Ανακύπτουν ερωτήματα σχετικά με τη χρήση μη γονιμοποιημένων ωαρίων σε μεγάλη χρονική περίοδο.
Συμπερασματικά η κρυοσυντήρηση ωαρίων αποτελεί μια σημαντική πρόοδο στην αναπαραγωγική ιατρική, προσφέροντας λύσεις σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν ιατρικές ή κοινωνικές προκλήσεις. Παρά τους περιορισμούς της, η τεχνολογία συνεχίζει να εξελίσσεται, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχίας. Για όσες γυναίκες σκέφτονται αυτή την επιλογή, η συμβουλή ενός ειδικού σε γονιμότητα είναι απαραίτητη για μια ενημερωμένη απόφαση.
Με τη βελτίωση των μεθόδων και την αυξανόμενη αποδοχή της, η κρυοσυντήρηση ωαρίων μπορεί να γίνει ένα βασικό εργαλείο για τη διαφύλαξη της γονιμότητας στο μέλλον.
Νίκος Καραμαλίκης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Εξειδικευμένος ενδοσκοπικός χειρουργός
Ιατρός αναπαραγωγής
