9 Μαΐου 2022 11:45
Ενημερωμένες επιλογές
O δεκάλογος της γονιμότητάς μας
Η ενημέρωση ενός προσώπου ή ενός ζευγαριού προκειμένου να μπορέσει να αναγνωρίσει εάν και πότε είναι η ώρα να αναζητήσει βοήθεια για να πραγματοποιήσει μια από τις θεμελιώδεις επιθυμίες/ανάγκες του ανθρώπινου είδους –αυτή της αναπαραγωγής- αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός.
Η λήψη της παραπάνω απόφασης, προϋποθέτει την κατανόηση του όρου γονιμότητα. Άραγε τι εννοεί ή τι καταλαβαίνει ο καθένας μας λέγοντας ή ακούγοντας τη λέξη γονιμότητα; Όπως θα δούμε στο λεξικό είναι η ιδιότητα του γόνιμου, η ικανότητα για αναπαραγωγή. Ποιος όμως είναι γόνιμος και από τι επηρεάζεται η γονιμότητά του; Είναι κάτι αυτονόητο; Γεννιόμαστε γόνιμοι, γινόμαστε, παραμένουμε; Δυστυχώς στα μαθήματα βιολογίας που κάναμε στο σχολείο δεν ήρθαμε σε επαφή με αυτά τα καίρια ερωτήματα, ούτε βεβαίως και τις απαντήσεις τους, μολονότι αργότερα ίσως και να αποτέλεσαν κομμάτι κάποιου από τα πιο βασικά μας προβλήματα. Ήρθε η ώρα να μάθουμε. Η γνώση είναι δύναμη!
Η ανάπτυξη των μεθόδων της εξωσωματικής γονιμοποίησης την τελευταία 30ετία αποτέλεσε τη λύση για πάρα πολλές περιπτώσεις υπογόνιμων προσώπων ή ζευγαριών, με αποτέλεσμα να θεωρείται αυτονόητο ότι όποτε θέλουμε εμείς μπορούμε να γίνουμε γονείς. Η δημιουργία οικογένειας, με όποια μορφή κι αν έχει, είναι ένα θέμα που κάποια στιγμή της ζωής μας θα μας απασχολήσει. Πως θα αποφασίσουμε αν δεν γνωρίζουμε από νωρίς όλα τα δεδομένα;
Κάποια βασικά δεδομένα που πρέπει να γνωρίζει καθένας μας είναι τα εξής:
1.Οι γυναίκες γεννιούνται με όλα τα ωοθηλάκια που πρόκειται να έχουν. Η γονιμότητά τους, η ικανότητά τους για αναπαραγωγή δηλαδή, μειώνεται όμως αισθητά από ηλικία των 35 χρόνων, καθώς τα ωάριά τους χάνονται με το πέρασμα του χρόνου. Μέχρι την ηλικία των 37 ετών έχουν “χάσει” το 95% των ωαρίων τους.
2.Οι άνδρες παράγουν σπερματοζωάρια από την εφηβεία τους και για όλη τους τη ζωή, αλλά η ποιότητα του σπέρματος μειώνεται με την ηλικία.
3.Σε μια εκσπερμάτωση, οι άνδρες παράγουν περίπου 100 εκατομμύρια σπερματοζωάρια.
4.Η γυναίκα παράγει ένα ωάριο μια φορά το μήνα δηλαδή περίπου 500 ωάρια σε όλη τη διάρκεια της ζωής της.
5.Σωστό σωματικό βάρος, αποχή από το κάπνισμα, περιορισμός του αλκοόλ και της καφεΐνης, καθώς και τακτική σωματική άσκηση αυξάνουν την πιθανότητα εγκυμοσύνης και θεωρούνται σημαντικοί παράγοντες για την υγεία των μελλοντικών μας παιδιών.
6.Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (συμπεριλαμβανομένου και του HIV και της γεννητικής φυματίωσης), η παρωτίτιδα μετά την εφηβεία, η κρυψορχία, το σύνδρομo πολυκυστικών ωοθηκών, η ενδομητρίωση, τα προβλήματα του εμμηνορυσιακού κύκλου, ορισμένοι περιβαλλοντικοί ρύποι και χημικές ουσίες στο χώρο εργασίας μπορούν να επηρεάσουν τη γονιμότητα.
7.Η ελεύθερη σεξουαλική επαφή μπορεί να οδηγήσει σε εγκυμοσύνη όταν πραγματοποιείται κατά το διάστημα 5 ημερών περίπου πριν την ωορρηξία και μέχρι τη μέρα της ωορρηξίας. Αυτό είναι το παράθυρο γονιμότητας.
8.Η αύξηση της ηλικίας είναι ενάντια στη γονιμότητα.
9.Η δύναμη και η επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης έχει οδηγήσει σε μύθους και παρανοήσεις όπως για παράδειγμα ότι η ποιότητα των ωαρίων μπορεί να “διορθωθεί” κατά τη διάρκεια της θεραπείας υπογονιμότητας.
10.H φύση έχει πιο αυστηρά όρια στην αναπαραγωγή για την γυναίκα απ’ ότι για τον άνδρα. Η χρονική περίοδος της εμμηνόπαυσης στην γυναίκα εκτείνεται από τα 40 έως τα 55 έτη.
Η έγκαιρη και υπεύθυνη ιατρική ενημέρωση συμβάλλει στη γνώση και στο να γίνονται ενημερωμένες επιλογές από κάθε άνδρα και κάθε γυναίκα, όταν αποφασίσουν να αποκτήσουν παιδί είτε με φυσικό τρόπο είτε με τη βοήθεια της επιστήμης-τεχνητή γονιμοποίηση.
Κωνσταντίνος Πάντος,
Γυναικολόγος
Υπεύθυνος της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
και Διοικητικός Διευθυντής Κλινικής Γένεσις Αθηνών
Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής,
Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Τουρισμού Υγείας,
Αντιπρόεδρος Παγκόσμιου Ιπποκράτειου Ινστιτούτου Γιατρών Aντιπρόεδρος Ελληνικού
Συμβουλίου Τουρισμού Υγείας (ELITOUR)
