6 Νοεμβρίου 2025 17:30
Μπορεί το στενό οικογενειακό περιβάλλον να υποστηρίξει ένα παιδί που κάνει Λογοθεραπεία;
Ασφαλώς και μπορεί. Κατά κανόνα οι γονείς του παιδιού είναι οι πρώτοι που παρατηρούν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά στην ομιλία του παιδιού, πολλές φορές ταυτόχρονα με τους εκπαιδευτικούς στην προσχολική αγωγή και με τον/την παιδίατρο. Έτσι, ευαισθητοποιούνται κι απευθύνονται σε κάποιον Ειδικό για να ενημερωθούν πιο λεπτομερώς, δηλαδή σε έναν αναπτυξιολόγο ή παιδοψυχίατρο, ή αρκετά συχνά από την πρώτη στιγμή σε έναν Λογοθεραπευτή. Στο σημείο αυτό να τονίσουμε τη λέξη “ευαισθητοποιούνται”, ακριβώς για να καταδείξουμε τη σημασία της νηφαλιότητας που επιβάλλεται να δείχνουν οι γονείς, όταν στο παιδί παρουσιαστεί κάποια δυσκολία στον λόγο. Το λέμε αυτό γιατί σε μία τέτοια περίπτωση δυστυχώς μερικοί γονείς είτε ανησυχούν υπέρμετρα και μάλιστα πανικοβάλλονται είτε εφησυχάζουν και αφήνουν την όποια θεραπευτική παρέμβαση “γι’ αργότερα” με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος γλωσσικής αποκατάστασης για το παιδί.
Όταν ένα παιδί ξεκινήσει Λογοθεραπεία, ποια είναι η ενδεδειγμένη στάση του οικογενειακού περιβάλλοντος;
Το πρώτο που πρέπει να καταστεί σαφές στους γονείς είναι η ιδιαιτερότητα του κάθε παιδιού, καθώς διαθέτει τον δικό του χαρακτήρα, τις δικές του ικανότητες και το δικό του αντιληπτικό δυναμικό. Συνεπώς είναι βασικό να αποφεύγονται συγκρίσεις με άλλα παιδιά, ακόμα και ανάμεσα στα αδελφάκια. Κατόπιν, λαμβάνουμε υπόψη τους υποκειμενικούς ρυθμούς ανταπόκρισης και μάθησης του κάθε παιδιού. Έπειτα, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε την αξία της σταθερής προόδου του παιδιού στη Λογοθεραπεία. Πολλοί γονείς, τις περισσότερες φορές από έλλειψη επιστημονικής γνώσης αλλά και για άλλους λόγους (π.χ. οικονομικούς, χρονικής πίεσης κλπ.), προσδοκούν γρήγορα αποτελέσματα στα οποία όμως το παιδί δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί. Έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο, μερικοί γονείς να σταματούν το παιδί από τη Λογοθεραπεία, μόλις αυτό δείξει κάποια πρώτα βήματα βελτίωσης, καθώς θεωρούν ότι τα υπόλοιπα “θα τα καταφέρει το παιδί από μόνο του”, κάτι που βέβαια δεν ισχύει. Σαφώς η γλωσσική εξέλιξη του παιδιού ακολουθεί έναν κατά κανόνα γοργό ρυθμό, όμως σε περίπτωση καθυστέρησης λόγου και ομιλίας ή δυσχερειών στην άρθρωση, στη γραμματική-συντακτική ικανότητα του παιδιού ή διαταραχών στη ροή της ομιλίας, απαιτείται χρόνος και πολλή προσπάθεια για να αντικατασταθούν τα παλιά λανθασμένα γλωσσικά σχήματα από τα ορθά καινούρια. Και όπως επισημάναμε προηγουμένως, η έγκαιρη ευαισθητοποίηση των γονέων είναι αποφασιστικός παράγοντας για την επιτυχία της Λογοθεραπείας.
Επομένως θεωρείτε ότι οι γονείς διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην επιτυχία της Λογοθεραπείας;
Φυσικά. Η επιτυχία της λογοθεραπευτικής παρέμβασης στο παιδί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: η ηλικία διάγνωσης και θεραπευτικής έναρξης, το είδος, η ένταση και η συχνότητα των συμπτωμάτων,το ευρύτερο δυναμικό του παιδιού, η συνεπής παρακολούθηση των συνεδριών, η συνεργασία και τακτική ανταλλαγή απόψεων του Λογοθεραπευτή με εκπαιδευτικό, παιδίατρο, αναπτυξιολόγο και/ή παιδοψυχίατρο, το περιεχόμενο και η ποιότητα της θεραπείας, η συνεπής ενημέρωση των γονέων και η δική τους “συνεισφορά” στο θεραπευτικό γίγνεσθαι.
Εδώ ερχόμαστε στη “συνεισφορά” των γονέων. Τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτή;
Πρωτίστως μιλάμε για την αποδοχή του όποιου θέματος αντιμετωπίζει το παιδί, μικρού ή μεγάλου, καθώς αυτό είναι το πρώτο βήμα για την ομαλή πορεία της θεραπείας. Στη συνέχεια απαραίτητη είναι η ήρεμη και γόνιμη επικοινωνιακή ατμόσφαιρα στο σπίτι, με αποφυγή εντάσεων, θορύβων και γενικά επιβαρυντικών προς το παιδί καταστάσεων. Παράλληλα, όπως όλοι γνωρίζουμε, το παιδί χρειάζεται πλούσια γνωστικά και γλωσσικά ερεθίσματα από παραμύθια, νανουρίσματα, ποιηματάκια, τραγουδάκια κλπ. Ταδιάφορα παιχνίδια επίσης συντελούν στην υγιή ανάπτυξη του παιδιού, είτε τα ατομικά είτε τα ομαδικά, στο σπίτι και στο πάρκο, στην παιδική χαρά και αλλού στη φύση. Οι γονείς, ο παππούς και η γιαγιά έχουν την αποστολή να μιλάνε στο και με το παιδί, να το αφήνουν να εκφράζει ελεύθερα τη φαντασία του είτε λεκτικά είτε με ζωγραφιές, κατασκευές, αναπαραστάσεις προσώπων, και να απαντούν στις πολλές απορίες του. Στο σημείο αυτό επιβάλλεται προσοχή να μιλάνε στο παιδί πηγαία αποφεύγοντας “μωρουδίστικη” ομιλία και διορθώσεις γλωσσικών λαθών. Σε περίπτωση που το παιδί πει κάτι λάθος, απλά το επαναλαμβάνουν σωστά χωρίς να προβαίνουν σε ευθεία διόρθωση στο παιδί. Η χρήση ηλεκτρονικών μέσων ψυχαγωγίας είναι επιθυμητή, όμως σε λελογισμένα πλαίσια. Το παιδί εξερευνώντας και ανακαλύπτοντας τον κόσμο έχει πολλά να δει, να πει, να πειραματιστεί και να διαχειριστεί. Αναμφίβολα χρειάζονται και τα όρια κάποιες φορές, όμως η ενθάρρυνση στη γλωσσική παραγωγή του παιδιού αποτελεί μία διαχρονική σταθερά.
Συνέντευξη στη Νίκη Μουσαμά
