Παναγιώτης Δρακόπουλος – Νέες Ελπίδες στη Γονιμότητα

Καινοτόμα Πρωτόκολλα για Ωοθηκική Διέγερση στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση

Η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) αποτελεί μία από τις πιο γνωστές και ελπιδοφόρες μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στα σχεδόν 45 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου παιδιού μέσω IVF, η επιστήμη έχει προχωρήσει ραγδαία, όχι μόνο στην τεχνολογία των εργαστηρίων αλλά και στον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί προετοιμάζουν τις ωοθήκες της γυναίκας για τη συλλογή ωαρίων. Στο πλαίσιο αυτό, νέα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών φέρνουν ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία και ελπίδα σε ζευγάρια που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί.

Τι είναι η ωοθηκική διέγερση;

Η ωοθηκική διέγερση είναι το πρώτο και πολύ κρίσιμο στάδιο σε έναν κύκλο εξωσωματικής. Η γυναίκα λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή με σκοπό να παραχθούν περισσότερα ωάρια από ό,τι σε έναν φυσιολογικό κύκλο. Όσο περισσότερα ώριμα ωάρια συλλεχθούν, τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν να επιτευχθεί γονιμοποίηση και τελικά εγκυμοσύνη.

Για δεκαετίες, οι γιατροί ακολουθούσαν συγκεκριμένα, “σταθερά” πρωτόκολλα, με την διέγερση να ξεκινά στην αρχή του εμμηνορροϊκού κύκλου και να προσαρμόζεται σύμφωνα με την ανταπόκριση της γυναίκας. Πλέον όμως, νέα, πιο ευέλικτα πρωτόκολλα έχουν αναπτυχθεί, επιτρέποντας την εξατομίκευση της θεραπείας αλλά και την καλύτερη εξυπηρέτηση των ιδιαίτερων περιστάσεων κάθε γυναίκας.

Πρωτόκολλο PPOS: Προστασία και Απόδοση

Το πρωτόκολλο PPOS (Progestin-Primed Ovarian Stimulation) είναι ένα σχετικά νέο πρωτόκολλο που βασίζεται στη χρήση προγεστερόνης κατά τη διάρκεια της διέγερσης των ωοθηκών. Παραδοσιακά, οι γιατροί χρησιμοποιούσαν ενέσεις ανταγωνιστών της ορμόνης GnRH για να αποτρέψουν την πρόωρη ωορρηξία. Το PPOS αλλάζει τα δεδομένα χρησιμοποιώντας από του στόματος προγεστερόνη, που είναι εύκολη στη χρήση και πολύ καλά ανεκτή.

Το πλεονέκτημα του PPOS είναι ότι συνδυάζει ασφάλεια, απλότητα και μειωμένο κόστος. Τα πρωτόκολλα PPOS μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε γυναίκες που καταψύχουν ωάρια (συντήρηση γονιμότητας) για μελλοντική χρήση, καθώς και σε ζευγάρια που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Με βάση πρόσφατες μελέτες, τα πρωτόκολλα διέγερσης με PPOS δείχνουν παρόμοια αποτελέσματα σε σύγκριση με τα συμβατικά πρωτόκολλα εξωσωματικής γονιμοποίησης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ότι μπορούν να προσφέρουν ακόμα και καλύτερα αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε συγκεκριμένες ομάδες γυναικών, όπως εκείνες με χαμηλή ωοθηκική εφεδρεία.

Πρωτόκολλα “Random Start”: Όταν ο Χρόνος Είναι Πολύτιμος

Παραδοσιακά, η έναρξη της εξωσωματικής έπρεπε να συγχρονιστεί με την έναρξη του κύκλου της γυναίκας. Αυτό συχνά προκαλούσε καθυστερήσεις. Τα “Random Start” πρωτόκολλα έρχονται να προσφέρουν λύση. Επιτρέπουν την έναρξη της διέγερσης οποιαδήποτε στιγμή του κύκλου, ακόμα και στη μέση ή στο τέλος του.

Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για γυναίκες που χρειάζονται άμεση συλλογή ωαρίων ή εμβρύων . Τα πρωτόκολλα αυτά αξιοποιούν τη γνώση ότι οι ωοθήκες “παράγουν” μικρά κύματα ωοθυλακίων σε όλη τη διάρκεια του κύκλου και όχι μόνο στην αρχή. Oι μελέτες έχουν δείξει ότι τα πρωτόκολλα ” Random Start” μπορούν σε κάποιες περιπτώσεις να δώσουν καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τα κλασικά πρωτόκολλα εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Πιο Προσωποποιημένη Προσέγγιση

Η μεγάλη πρόοδος στην τεχνολογία και την έρευνα έχει δώσει τη δυνατότητα στους ειδικούς να προσαρμόζουν τα πρωτόκολλα στις ανάγκες κάθε γυναίκας. Γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), χαμηλό απόθεμα ωαρίων ή προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες μπορούν να ωφεληθούν από νέες στρατηγικές που εστιάζουν στην ποιότητα αντί της ποσότητας.

Ένα Μέλλον με Περισσότερες Επιλογές

Η εξέλιξη της εξωσωματικής γονιμοποίησης μάς δείχνει ότι δεν υπάρχει “ένα πρωτόκολλο που ταιριάζει σε όλους”. Κάθε γυναίκα είναι μοναδική και αξίζει μια προσέγγιση που ανταποκρίνεται στις δικές της ανάγκες, επιθυμίες και προτεραιότητες. Τα νέα πρωτόκολλα όπως το PPOS και τα random start προσφέρουν περισσότερες επιλογές, λιγότερη ταλαιπωρία και σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Αν σκέφτεστε την εξωσωματική, μη διστάσετε να συζητήσετε με τον ειδικό σας για τις πιο σύγχρονες και εξατομικευμένες επιλογές που υπάρχουν. Το ταξίδι προς τη γονεϊκότητα δεν είναι ίδιο για όλους, αλλά η επιστήμη είναι σήμερα πιο έτοιμη από ποτέ να σταθεί δίπλα σας.

References

Wang, Y. Q. et al. (2021) PPOS versus GnRH antagonist in PCOS patients: A propensity score matched study. Frontiers in Endocrinology
Massin et al. (2023) Free your patients and yourself from day 2-3: start ovarian stimulation any time in freeze-all cycles. Human Reproduction, 38(5), 927–937
Yang et al. (2023) Efficacy of progestin-primed ovarian stimulation in women with polycystic ovary syndrome undergoing in vitro fertilization: a systematic review and meta-analysis. Frontiers in Endocrinology

Καθηγητής Παναγιώτης Δρακόπουλος MD, PhD

Γυναικολόγος

Eεξειδίκευση στην Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή