7 Οκτωβρίου 2020 21:10
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πρώτη σε συχνότητα κακοήθεια στις γυναίκες, και υπολογίζεται ότι στον Δυτικό Κόσμο 1 στις 8 γυναίκες θα εμφανίσει κακοήθεια στο μαστό μέχρι την ηλικία των 85 ετών, με τάση αύξησης τις επόμενες δεκαετίες σε αναλογία 1 στις 7. Παρά την υψηλή συχνότητά του όμως, η πρόγνωσή του στα πρώιμα στάδια είναι πλέον εξαιρετική, με υψηλά ποσοστά επιβίωσης, καθιστώντας τη νόσο αντιμετωπίσιμη. Στη σημαντική βελτίωση της επιβίωσης έχουν συντελέσει σε μεγάλο βαθμό τόσο η έγκαιρη διάγνωσή του με τον προληπτικό απεικονιστικό έλεγχο και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού, όσο και οι νεότερες θεραπείες (Ακτινοθεραπεία, Στοχευμένη Χημειοθεραπεία, Ορμονοθεραπεία) που πλέον εφαρμόζονται στην αντιμετώπισή του.
Αναμφίβολα, η Χειρουργική Θεραπεία αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί την «αιχμή του δόρατος» στην αντιμετώπιση του Καρκίνου του Μαστού, έχοντας όμως εξελιχθεί σημαντικά. Παλαιότερα, στόχος της χειρουργικής επέμβασης ήταν μόνο η επιβίωση της ασθενούς, με αποτέλεσμα την εφαρμογή ριζικών και ακρωτηριαστικών επεμβάσεων. Σήμερα, στόχος του σύγχρονου Χειρουργού είναι βεβαίως το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα, που όμως πρέπει να συνδυάζεται με το ελάχιστο τραύμα στο μαστό, την ταχεία ανάρρωση αλλά και τη μικρότερη δυνατή επίδραση στην ποιότητα ζωής της γυναίκας, τόσο σε λειτουργικό όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο, ώστε η ασθενής να έχει την ευκαιρία να διατηρήσει τη θηλυκότητα και την αυτοπεποίθησή της. Για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους, αναπτύχθηκαν και εφαρμόζονται σύγχρονες τεχνικές διατήρησης του μαστού, ή, στην περίπτωση που ο μαστός δεν μπορεί να διατηρηθεί, αποκατάστασης μετά από μαστεκτομή.
Έτσι, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του όγκου, τις επιθυμίες της ασθενούς αλλά και τη συμβουλή του Χειρουργού, υπάρχει η δυνατότητα επιλογών μεταξύ Ογκεκτομής (δηλαδή αφαίρεσης του όγκου μόνο, σε υγιή όρια) ή Μαστεκτομής (αφαίρεσης ολόκληρου του μαστού), και, κατόπιν, είτε ανασύστασης του μαστού στην πρώτη περίπτωση, δηλαδή αναδιαμόρφωσης του σχήματός του με ειδικές χειρουργικές τεχνικές, είτε, στην περίπτωση αφαίρεσης όλου του στήθους, πλαστικής αποκατάστασης με χρήση ενθεμάτων ή αυτόλογων κρημνών.
Ιδιαίτερα δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, είναι οι επεμβάσεις διατήρησης του μαστού (Ογκεκτομές) στις οποίες όμως εφαρμόζονται χειρουργικές τεχνικές Αισθητικής Χειρουργικής. Η Θεραπευτική Μαστοπλαστική (Therapeutic Mammaplasty) – όπως ονομάζεται η μέθοδος – εξασφαλίζει την αφαίρεση του όγκου σε ασφαλή χειρουργικά όρια, με ταυτόχρονη ανασύσταση του μαστού ώστε να έχουμε και ένα όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα πέρα από την αδιαπραγμάτευτη ογκολογική επάρκεια της επέμβασης. Έτσι, χρησιμοποιώντας τομές και χειρουργικές τεχνικές μείωσης και ανόρθωσης του στήθους, το «έλλειμμα» που δημιουργείται από την αφαίρεση του όγκου καλύπτεται με την ανάπλαση του μαστού, ενώ παράλληλα, στον ίδιο ή σε δεύτερο χρόνο, μπορεί να γίνει και επέμβαση συμμετρίας στον υγιή μαστό. Βέβαια, μια τέτοια επέμβαση συνήθως έχει καλύτερα αποτελέσματα σε γυναίκες με μέτριους ή μεγάλους μαστούς, απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και περισσότερο χειρουργικό χρόνο, ενώ ασφαλώς υπάρχουν κριτήρια επιλογής των ασθενών που είναι κατάλληλες για τη μέθοδο.
Σίγουρα όμως οι επεμβάσεις διατήρησης του μαστού δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις ασθενείς. Για παράδειγμα, η παρουσία περισσοτέρων από μιας εστιών σε διαφορετικά σημεία (τεταρτημόρια) στο μαστό, η ύπαρξη ενός μεγάλου όγκου σε ένα μικρού σχετικά μεγέθους μαστό, το ιστορικό προηγούμενης ακτινοβολίας στο μαστό, ή η συνύπαρξη νοσημάτων που αποκλείουν τη δυνατότητα Ακτινοβολίας (και ως εκ τούτου επίτευξης ισάξιου ογκολογικού αποτελέσματος της ογκεκτομής με τη μαστεκτομή) επιβάλλουν την αποφυγή μιας τέτοιας επέμβασης και την επιλογή της αφαίρεσης όλου του μαστού, δηλαδή της μαστεκτομής. Ακόμα όμως και στις περιπτώσεις αυτές, υπάρχει πλέον η δυνατότητα αποκατάστασης του μαστού, σε ένα ή περισσότερα στάδια, ανάλογα πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου και της ασθενούς.
Μια άλλη σημαντική εξέλιξη των τελευταίων ετών είναι η καθιέρωση της εφαρμογής της Βιοψίας του Φρουρού Λεμφαδένα: με τη μέθοδο αυτή, χρησιμοποιώντας ειδικές τεχνικές σήμανσης, διαπιστώνουμε στη διάρκεια του χειρουργείου αν ο καρκίνος έχει προσβάλλει τους λεμφαδένες της μασχάλης, που είναι και η συνηθέστερη θέση στην οποία «μεταναστεύουν» τα καρκινικά κύτταρα. Η πληροφορία αυτή είναι σημαντική, καθώς αν οι πρώτοι λεμφαδένες δεν είναι προσβεβλημένοι – πράγμα που στη σύγχρονη εποχή της έγκαιρης διάγνωσης αφορά την πλειοψηφία των ασθενών – τότε αποφεύγεται ο λεμφαδενικός καθαρισμός της μασχάλης, μια επέμβαση με σημαντικές πιθανές επιπλοκές (π.χ. λεμφοίδημα, διαταραχές στην κινητικότητα του άνω άκρου), και εκτελείται πλέον μόνον σε όσες ασθενείς είναι επιβεβλημένος.
Κλείνοντας, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στις μέρες μας ο Καρκίνος του Μαστού είναι μια νόσος που μπορεί να ανιχνευθεί έγκαιρα αλλά και να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Τα νέα δεδομένα μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι για άριστα αποτελέσματα, έχοντας όμως κάνει τα σωστά βήματα για τη θεραπεία της νόσου. Με τη σωστή χειρουργική αντιμετώπιση, αλλά και συνεργασία μεταξύ της ιατρικής ομάδας, η γυναίκα αφ’ ενός θα επιβιώσει, και αφ’ ετέρου θα ζήσει με ποιότητα, αυτοπεποίθηση και θηλυκότητα!
