21 Ιουλίου 2019 19:32
Έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow): η θεραπεία με PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια) έχει καθυστερημένα αλλά μακροχρόνια και παρατεταμένα αποτελέσματα σε σύγκριση με την ένεση κορτιζόνης.
Έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα ονομάζεται η πάθηση που χαρακτηρίζεται από πόνο και ευαισθησία στην ψηλάφηση της έκφυσης των εκτεινόντων τενόντων του καρπού και των δακτύλων.
Πόσο συχνά παρουσιάζεται, σε ποια ηλικία και ποιο φύλο προσβάλλεται πιο συχνά;
Η συχνότητά της στο γενικό πληθυσμό είναι λίγο περισσότερο από 1%.
Υπάρχει μικρή υπεροχή στις γυναίκες.
Περισσότερο εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας 35-50 ετών που εκτελούν επαναλαμβανόμενα δραστηριότητες με τη χρήση του άνω άκρου.
Αιτιοπαθογένεια
Υπάρχει διαφωνία ως προς το αν η πάθηση προέρχεται από φλεγμονή ή οφείλεται σε εκφύλιση που προκαλείται από υπέρχρηση των μυών στον αγκώνα με επακόλουθη τενοντίτιδα, μικροτραυματισμoύς και ρήξη στον βραχύ κερκιδικό εκτείνοντα τον καρπό.
Σύμφωνα με πρόσφατα ιστολογικά ευρήματα, η τενοντοπάθεια (tendinosis) δεν είναι μια οξεία φλεγμονώδης κατάσταση αλλά περισσότερο μια αποτυχία φυσιολογικής επούλωσης της βλάβης του τένοντα.
Ποιες είναι οι κυριότερες ενέσιμες θεραπείες που έχουμε;
Θεραπεία με τοπική έγχυση κορτιζόνης
‘Εχει θεωρηθεί συχνά η σπουδαιότερη θεραπευτική επιλογή.
Η κορτιζόνη στοχεύει κύρια στην μείωση της φλεγμονής αλλά δεν θεωρείται ότι έχει κάποια επουλωτική δράση στην εκφύλιση του τένοντα που παρατηρείται στην πάθηση.
Αντίθετα, παράλληλα με τις τοπικές και συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες που έχει, ενδέχεται να καθυστερεί την φυσική αποκατάσταση σε σχέση με άλλες θεραπείες.
Επίσης, συχνά παρατηρείται υποτροπή των συμπτωμάτων μετά τη θεραπεία με κορτιζόνη.
Θεραπεία με πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP)
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η τενοντίτιδα είναι περισότερο αποτέλεσμα αποτυχημένης επούλωσης της βλάβης του τένοντα και λιγότερο μια οξεία φλεγμονώδης κατάσταση.
Το γεγονός αυτο έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον σε βιολογικές θεραπείες, όπως το PRP (Platelet-Rich Plasma).
Τι είναι το PRP;
Πρόκειται για πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (PRP) που περιέχει 5-10 φορές μεγαλύτερη ποσότητα αιμοπεταλίων σε σύγκριση με το αίμα και επομένως σε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα τους διάφορους αυξητικούς παράγοντες που έχουν τα αιμοπετάλια.
Για την παρασκευή του λαμβάνεται με αιμοληψία μικρή ποσότητα αίματος από τον ασθενή. Στη συνέχεια με μία διαδικασία που λέγεται φυγοκέντρηση γίνεται διαχωρισμός των αιμοπεταλίων από τα υπόλοιπα κύτταρα του αίματος και αυξάνεται η συγκέντρωσή τους. Η όλη διαδικασία μπορεί να γίνει με ασφάλεια στο χώρο του ιατρείου.
Οι παράγοντες αυτοί, στην περίπτωση της έξω επικονδυλίτιδας του αγκώνα, κινητοποιούν και επιταχύνουν την επούλωση της πρόσφυσης του τένοντα πάνω στο οστό.
Πράγματι, μετά την έγχυση του PRP, παρατηρείται αυξημένη παραγωγή τενόντιων κυττάρων στο σημείο της έγχυσης.
Η θεραπεία με έγχυση PRP σαφώς υπερέχει της τοπικής ένεσης κορτιζόνης
Οι ενέσεις κορτικοστεροειδών εξασφαλίζουν γρήγορη βελτίωση των συμπτωμάτων με μέγιστη δράση στις 6-8 εβδομάδες.
Αντίθετα, το PRP δείχνει πιο καθυστερημένη αποτελεσματικότητα, που ωστόσο στις 6 εβδομάδες είναι συγκρίσιμη με της κορτιζόνης.
Ενώ, όμως, η δράση του PRP και η βελτίωση στα συμπτώματα με την θεραπεία PRP συνεχίζεται μέχρι 1 έτος ή και 2 έτη σε κάποιες μελέτες, στην περίπτωση της κορτιζόνης μετά τις 6–8 εβδομάδες συμβαίνει υποτροπή.
Σε μελέτη με υπερηχογράφημα των τενόντων για να συγκριθούν οι 2 θεραπείες, παρατηρήθηκε μικρότερο πάχος των τενόντων αλλά και διάβρωση του φλοιώδους οστού στην περίπτωση της κορτιζόνης ενώ, αντίθετα, λιγότερες ρήξεις των εκτεινόντων τενόντων παρατηρούνται στην περίπτωση έγχυσης PRP. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει την επουλωτική δράση του PRP στην βλάβη του τένοντα.
Τι μένει ακόμα να απαντηθεί για τη θεραπεία με PRP;
Η θεραπεία με PRP σε διάφορες ορθοπαιδικές παθήσεις (τενοντίτιδες, χονδροπάθεια, οστεοαρθρίτιδα) έχει δείξει σε πολλές περιπτώσεις ανώτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με συμβατικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται ως σήμερα.
Ωστόσο, στη βιβλιογραφία αναφέρονται διαφορετικές μέθοδοι παρασκευής του PRP, διαφορετικά συστήματα φυγοκέντρησης αλλά και διαφορετικές ταχύτητες φυγοκέντρησης που εξασφαλίζουν διαφορετικές συγκεντρώσεις αιμοπεταλίων και αυξητικών παραγόντων.
Επιπρόσθετα υπάρχουν διαφορετικές τεχνικές και μέθοδοι έγχυσης που εφαρμόζονται.
Πιο συγκεκριμένα, εφαρμόζεται θεραπεία με μία μόνο ένεση ή επαναλαμβανόμενες ενέσεις, θεραπεία με μία μόνο διήθηση ή πολλαπλά σημεία έγχυσης (peppering technique).
Σε άλλες περιπτώσεις γίνεται τοπική έγχυση αναισθητικού στον παράτενοντα (το έλυτρο συνδετικού ιστού που περιβάλλει τον τένοντα) πριν την έγχυση του PRP ή ανάμιξη του PRP με αναισθητικό στο σημείο της έγχυσης ή έγχυση χωρίς αναισθητικό.
Επομένως, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να αναδείξουν την πιο αποτελεσματική μέθοδο σε κάθε περίπτωση.
Συμπερασματικά, στην έξω επικονδυλίτιδα του αγκώνα (tennis elbow), το PRP παρέχει βραδύτερη αλλά μακροχρόνια αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με την ένεση κορτιζόνης που η γρήγορη και αποτελεσματική δράση της διατηρείται για βραχύ χρονικό διάστημα.
Αν και έχει μεγαλύτερο κόστος σε σύγκριση με τη θεραπεία με κορτιζόνη, αποτελεί «cost effective» θεραπεία, διότι εξασφαλίζει μακροχρόνια αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με την ένεση κορτιζόνης η οποία οδηγεί σε υποτροπή των συμπτωμάτων, ενώ παράλληλα αποτρέπει ενδεχόμενη χειρουργική θεραπεία.
